Trẻ sơ sinh ọc sữa thành vòi nguy hiểm không? Mẹ hết sức lưu ý

Hiện tượng trẻ sơ sinh ọc sữa thành vòi khá phổ biến, đặc biệt trong những năm tháng đầu đời. Tuy nhiên mẹ cũng cần đặc biệt chú ý vì nó cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Hãy cùng theo dõi ngay bài viết dưới đây để biết được nguyên nhân cũng như giải pháp khắc phục.

1. Nguyên nhân trẻ sơ sinh ọc sữa thành vòi

Trẻ sơ sinh ọc sữa thành vòi có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Sau đây là 5 nguyên nhân chính mẹ cần chú ý kỹ.

1.1. Cơ vòng thực quản dưới chưa phát triển đầy đủ

Ở trẻ sơ sinh, cơ vòng thực quản dưới (hay còn gọi là van tâm vị) nối giữa thực quản và dạ dày còn yếu và xốp, khả năng đóng mở chưa được ổn định để giữ thức ăn trong dạ dày.

Khi dạ dày của trẻ đầy (trẻ bú quá no) hoặc bị kích thích, sữa có thể trào ngược lên thực quản và ra khỏi miệng dưới dạng vòi.

1.2. Kích thước dạ dày nhỏ nhưng mẹ cho bú quá no

Kích thước dạ dày của trẻ còn rất bé, đồng thời dạ dày nằm ngang nên mỗi lần bé bú được rất ít đã thấy no rồi. 

Trung bình lượng sữa trẻ sơ sinh có thể chứa trong những tháng đầu đời như sau:

• 5-7 ml trong ngày đầu đời
• 20-30ml trong tuần đầu tiên
• 90-150ml khi được 1 tháng tuổi.

Khi trẻ bú quá nhiều hoặc nuốt nhiều không khí trong khi bú, đặc biệt, trong trường hợp tốc độ chảy của dòng sữa quá mạnh do mẹ quá nhiều sữa (trẻ bú mẹ) hoặc kích thước núm vú quá lớn, trẻ rất dễ ọc sữa thành vòi.

Trẻ bú quá no là nguyên nhân gây ọc sữa thành vòi

1.3. Trẻ mắc bệnh đường hô hấp

Thông thường bé bị viêm đường hô hấp sẽ có triệu chứng ho nhiều để đẩy dịch tiết ứ đọng ở phổi ra ngoài.

Trong trường hợp ho nhiều và kéo dài sẽ tạo ra áp lực lớn lên vùng bụng và dạ dày, khiến cơ thắt giữa dạ dày và thực quản sẽ bị mở ra, trẻ bị trớ vòi rồng.

1.4. Trẻ bị viêm dạ dày ruột

Viêm dạ dày ruột là một tình trạng rất phổ biến gây nên tiêu chảy mà nôn ở trẻ nhỏ. Nguyên nhân thường do Rotavirus gây ra. Triệu chứng điển hình của viêm dạ dày ruột bao gồm:

• Tiêu chảy đột ngột, phân lỏng
• Nôn
• Sốt nhẹ
• Ốm, mệt mỏi.

Chúng thường xuất hiện trong vòng một ngày sau khi nhiễm bệnh, kéo dài dưới 1 tuần, đôi khi có thể kéo dài hơn.

1.5. Trẻ bị dị dạng đường tiêu hóa

Khi mẹ thấy bé bị ọc sữa thành vòi cũng cần chú ý vì đây có thể là một trong số những triệu chứng của bệnh dị dạng đường tiêu hóa như:

• Teo thực quản: Là một trong những dị tật được phát hiện sớm ở trẻ sơ sinh, thường xuất hiện khi 1 phần nào đó bị tổn thương khiến lòng thực quản bị hẹp lại. Điều này dẫn đến sữa không thể đi xuống dạ dày khiến trẻ bị sặc sữa hoặc ọc sữa thành vòi.
• Phì đại cơ môn vị: Đây là một bệnh lý bẩm sinh ở đường tiêu hóa, khu vực nối liền giữa dạ dày với ruột non. Ở đây, cơ vòng của môn vị bị phì đại so với bình thường dẫn đến lượng sữa ở dạ dày không thể tiêu hóa được và bị giữ lại tại đây. Khi lượng sữa được đưa vào dạ dày càng nhiều sẽ gây ra tình trạng chèn ép và trào ngược lên thực quản dẫn đến hiện tượng trớ vòi rồng.
• Phình đại tràng bẩm sinh: Là tình trạng đại tràng bị giãn ra do thiếu các tế bào thần kinh trong cơ ruột già. Điền này sẽ dẫn đến tình trạng mất khả năng nhu động tự động của ruột khiến trẻ không thể tự đi đại tiện. Nếu bé bị tắc quá nhiều sẽ tạo ra áp lực cho hệ thống tiêu hóa. Để giảm áp lực cho dạ dày và đường ruột, cơ thể của bé sẽ tự động tống sữa từ dạ dày ra ngoài dẫn đến tình trạng ọc sữa thành vòi.

Phì đại cơ môn vị là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh nôn trớ thành vòi

1.6. Vô tình nuốt phải thứ gì đó có độc

Ngộ độc cũng là một trong những nguyên nhân ba mẹ cần nghĩ đến nếu bé có hay ngậm, mút đồ chơi, mút tay. Hệ tiêu hóa cũng như miễn dịch của trẻ rất nhạy cảm, khi bị ngộ độc, bé sẽ nôn vọt để loại trừ chất độc ra ngoài.

Ngoài ra nếu trẻ bú mẹ, chế độ ăn của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa. Mẹ lỡ ăn đồ ăn không đảm bảo có thể khiến bé bị nôn vọt.

1.7. Lồng ruột

Lồng ruột là hiện tượng khi một đoạn ruột chui vào lòng của đoạn ruột kế cận, gây nên tình trạng tắc nghẽn cơ học. Thức ăn, sữa và dịch tiêu hóa không thể di chuyển xuống phía dưới, dẫn đến bị ứ đọng và tăng áp lực trong dạ dày và đoạn ruột phía trên chỗ bị tắc.

Phản xạ tự nhiên của cơ thể là nôn ra ngoài. Với trẻ sơ sinh thức ăn chính là sữa, nên sẽ có hiện tượng ọc sữa thành vòi.

Dấu hiệu nhận biết trẻ lồng ruột theo Bộ Y Tế mẹ cần chú ý:

• Nôn do lồng ruột thường nôn mạnh, đột ngột.
• Nôn đi kèm với đau bụng dữ dội. Trẻ khóc thét, dữ dội, bỏ bú, mặt tái.

Lồng ruột là một cấp cứu y tế. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, đoạn ruột bị lồng có thể bị thiếu máu nuôi, dẫn đến hoại tử, thủng ruột, viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của trẻ.

1.8. Nôn do trẻ mắc bệnh về não

Ngoài các dị tật ở đường tiêu hóa, các bệnh về não cũng là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ọc sữa thành vòi. Sau đây là những bệnh về não dẫn đến hiện tượng này.

• Viêm màng não: Khi virus xâm nhập vào cơ thể và đi đến não bộ sẽ dẫn đến tình trạng viêm màng não, gây ra những tổn thương ở khu vực này. Khi bé bị viêm màng não sẽ có triệu chứng sốt, ọc sữa thành vòi, lờ mờ, người mệt mỏi, ngủ li bì, nghiêm trọng hơn còn mất tri giác.
• Xuất huyết não, màng não do thiếu vitamin K: Đây là một bệnh lý có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân chính là do cơ thể của trẻ bị thiếu vitamin K khiến cho một số mạch máu bị vỡ, dẫn đến xuất huyết não. Điều này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động của cơ thể và trẻ có thể xuất hiện một số triệu chứng như: nôn trớ, bỏ bú, khóc thét, co giật, thóp phồng…

Viêm màng não là một trong những nguyên nhân gây ọc sữa thành vòi

2. Trẻ sơ sinh ọc sữa thành vòi: Khi nào là bình thường, khi nào là dấu hiệu nguy hiểm?

Trẻ sơ sinh thỉnh thoảng nôn vọt là bình thường. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này sẽ kéo dài không quá 1-2 ngày, mẹ không cần phải lo lắng quá mức. Ví dụ như trường hợp ọc sữa thành vòi do cấu tạo của hệ tiêu hóa hoặc do bú quá no.